بحران مالی در لبنان می تواند تهدیدی برای منطقه باشد - مهسان بلاگ

دویچه وله در گزارشی نوشته است: ارتش لبنان با چنان فقری روبروست که اکنون تورهای گردشگری ارائه می دهد. 15 دقیقه پرواز با هلیکوپتر ارتش برای گردشگران به بهای 150 دلار. این یکی از معدود منابع دسترسی به پول نقد برای ارتش لبنان است.

فقط ارتش نیست که در فقر بسر می برد. لبنانی ها بحرانی عمیق را تجربه می نمایند که زندگی را برای میلیون ها انسان عادی روز به روز سختتر نموده است. از دو سال پیش اقتصاد لبنان که الگوی آن مبتنی بر ورود بالای سرمایه خارجی و به همراه آن دلار به این کشور بود، رو به سقوط نهاد و از آن موقع شیب این سرازیری رو به شدت است. طبق محاسبات بانک دنیای، فراوری ناخالص داخلی از سال 2018 تا به امروز 40 درصد کاهش یافته است.

یکی از بدترین بحران های اقتصادی دنیا از قرن نوزدهم

بیش از نیمی از ساکنان این کشور زیر خط فقر زندگی می نمایند. پوند لبنان از پاییز 2019 حدود 90 درصد ارزش خود را از دست داده و تورم به 120 درصد رسیده است. بانک دنیای بحران لبنان را یکی از بدترین بحران های اقتصادی دنیا از قرن نوزدهم ارزیابی نموده است.

مجلس لبنان برای حمایت از فقیرترین اقشار جامعه، حدود 470 میلیون یورو برای کوپن های مواد غذایی اختصاص داده است، اما یک راهکار دراز مدت برای ادامه این حمایت در منظره نیست. طبقه سیاسی که برای چندین دهه قدرت را میان مسیحیان، سنی ها، شیعیان و دروزی ها در لبنان تقسیم نموده، فلج شده است.

گروه های مختلف دینی به سیستم سنتی حمایت از نمایندگان خود در قدرت پایبند هستند که مانع اصلاحات ساختاری و مبارزه موثر با فساد گسترده است. تقریباً یک سال پس از انفجار هولناک در بندر بیروت که منجر به کشته شدن بیش از 200 نفر و تخریب بخش هایی از مرکز شهر شد، هنوز سایه این فاجعه بر سر بیروت سنگین است.

لبنان در ناامیدی فرو می رود

دولت حسان دیاب، نخست وزیر لبنان پس از انفجار در برابر فشار اعتراضات استعفا کرد و از آن موقع تا کنون تنها به اسم سرپرست دولت موقت امور را رتق و فتق می نماید. گفت وگوها در خصوص تشکیل کابینه تازه ماه هاست که از جای خود تکان نخورده است. صندوق بین المللی پول مذاکرات در خصوص دادن بسته تازه یاریی به لبنان را متوقف نموده است.

در همین حال لبنان هر چه بیشتر در ناامیدی فرو می رود. بیمارستان ها برق ندارند. با ذوب شدن ذخایر ارزی دولت، واردات مهم مانند دارو سخت شده است. نخست وزیر دوره انتقالی اکنون یارانه بنزین را کاهش داده که نتیجه اش افزایش 30 درصدی قیمت ها بوده است.

معترضان به این وضع در چند روز گذشته به چندین بانک و ساختمان دولتی حمله نموده اند. آیا مجذوب، از سازمان دیده بان حقوق بشر اوضاع این کشور را کابوسی دیستوپیایی (متضاد اتوپیایی) توصیف می نماید.

واکنش زنجیره ای

کارشناسان نگرانند که عواقب این کابوس کل منطقه را بی ثبات کند. بیش از 10 سال است که یک جنگ داخلی در همسایگی سوریه در جریان است که میلیون ها نفر را آواره نموده است. لبنان کوچک با شش میلیون نفر جمعیت خود تا 1.5 میلیون سوری را به خود جذب نموده که بیشتر آنها در فقر زندگی می نمایند.

سقوط سیستم و نظم دولتی در لبنان سرچشمه نزاع های مجدد است. الکساندر لانگلویس، کارشناس امور خاورمیانه می گوید باید نگرانی جدی در رابطه با یک واکنش زنجیره ای داشت. او به نمونه سوریه اشاره می نماید که صحنه زورآزمایی قدرت های منطقه و دنیای شد. او در مجله آمریکایی The National Interest نوشته است که لبنان از 1975 تا 1990 هم صحنه درگیری بازیگران خارجی از سوریه تا ایالات متحده آمریکا شد که در جنگ داخلی لبنان شرکت داشتند.

بسیاری از لبنانی ها امید خود را به آینده از دست داده اند. طبق برآورده یک شرکت مشاورتی در بیروت (Information International)، تقریبا 67 هزار لبنانی از خاتمه سال 2018 تا خاتمه 2019 کشور خود را ترک کردند، حدودا دو برابر بیشتر از مدت مشابه در سال قبل از آن. داده های اولیه در سال 2020 و در امسال میلادی حاکی از ادامه این فرایند است.

حزب الله با حمایت ایران به اسم تنها بازیگر قدرتمند در سیاست لبنان نقشی اساسی دارد. هم زمان موقعیت قدرتمند حزب الله مانع یاری اقتصادی احتاقتصادی کشورهای ثروتمند خلیج فارس به لبنان می گردد. عماد حرب، از اندیشکده آمریکایی مرکز عرب در تحلیلی نوشته است: اعراب خلیج فارس از دادن پول خود به لبنان به علت نفوذ حزب الله خودداری می نمایند.

به گفته لانگلویس کشورهای غربی باید در خصوص رساندن دارو و غذا به لبنان چاره ای بیابند. چنین یاری های اضطراری نمی تواند مسائل لبنان را حل نماید، اما حداقل می تواند از بدتر شدن أوضاع جلوگیری کند.، ایسنا