پیروزی مشروطه و هوس دیوانه وار روزنامه نویسی ، ماجرای پوشش خبری اولین مجلس در روزنامه - مهسان بلاگ

خبرنگاران: 14 مردادماه 1285 خورشیدی، فرمان مشروطه پس از مبارزه مشروطه خواستار، توسط مظفرالدین شاه قاجار امضا شد. با این اتفاق حکومت ایران به یک حکومت مشروطه تغییر پیدا کرد، مجلس شورای ملی تاسیس شد و به دنبال آن برای اولین بار قانون اساسی به تصویب رسید.

جنبش مشروطه علاوه بر اثرات سیاسی تاثیرات گسترده اجتماعی را هم به همراه آورد که از جمله آنها انتشار گسترده نشریات بود. احمد کسروی به عنوان نویسنده یکی از مهم ترین کتاب ها و منابع تاریخی مربوط به مشروطه، یعنی کتاب تاریخ مشروطه ایران به تقصیل در این مورد نوشته است، بخش هایی از وضعیت مطبوعات در زمان پیروزی مشروطه را به قلم او در ادامه بخوانید:

در تهران نخستین روزنامه، روزنامه مجلس شد. چنانکه گفته ایم امتیاز آن به نام آقای میرزا محسن و راهبردنش به دست میرزا محمد صادق طباطبائی بود، خود با کاغذ و حروف خوب چاپ می یافت. یکی از روزنامه های آبرومند شمرده می شد.

در این روزنامه نیز گفتار بد انسان که روزنامه ها نویسند، کمتر دیده می شدی ولی خود از سودمندترین روزنامه ها می بود و ما نیز از آن آگاهی های بسیاری برداشته ایم.

یکی از داستان های این روزنامه آنست که چون گفته های نمایندگان را در مجلس می نوشتی نخست تا دیرگاهی نام هر نماینده را هم می برد. سپس گویا به خواهش خود نمایندگان نام بردن را کنار گذاشت و هر گفته ای را به نام یکی از وکلا می آورد.

ولی مردم این را ایراد گرفتند و از تبریز و دیگر جاها نامه ها فرستادند که ناگزیر شد باز به شیوه نخست خود بازگردد.این نمونه ای از دلبستگی مردم به گفت وگوهای دارالشوری و از پروای ایشان به نیک و بد نمایندگان می باشد.

پس از مجلس روزنامه های دیگر فراوان پیدا شدند: وطن، ندای وطن، کلید سیاسی، کشکول، تمدن، ندای اسلام، بلدیه، صبح صادق، حی علی الفلاح، صراط المستقیم، کوکب دری، نوروز، الجمال، الجناب، محاکمات، ترقی، فواید عامه، حیات، جام جم، خرم عراق عجم، زبان ملت، آدمیت، حلم آموز، تدین، اتحاد، روح القدس، مجله استبداد و بسیار از این گونه.

اینها، آنهاست که در 9 ماهه نخست و یا اندکی پس از آن بیرون آمد و پیداست که روزنامه های دیگری نیز در پی می بود. شبنامه نویسی کهنه شده و از میان رفته و اینبار هوس ها به روزنامه نویسی برگشته بود.

می توان گفت بهار و تابستان 1286، زمان رجحان این هوس می بود و دسته بزرگی دیوانه وار رو به روزنامه نویسی آورده بودند…

نکته این است که هیچ یک از آنان کمی در خود سراغ نمی داشتند و نیازی به یادگرفتن نمی دیدند و بلکه هر یکی در پی باد دادن می بودند.

مشروطه که یک چیز تازه ای بود از اروپا رسیده و می بایست تا دیری، همگی در پی شناختن و یادگرفتن آن باشند. اینان نیازی به آن ندیده و نامش را شنیده و هریکی از اندیشه خود معنایی به آن داده و با شتاب در پی بیرون ریختن دانش های خود می بودند…

روشنتر گویم: به جای آنکه پیروی از آیین مشروطه نمایند، می کوشیدند آن را پیرو رفتار و شیوه زندگانی خود گردانند…

این روزنامه ها جز از ندای وطن و تمدن و صبح صادق دیری نپاییدند و هریکی پس از 10 یا 20 شماره از میان رفت. صبح صادق نیز بسیار نپایید ولی تمدن و ندای وطن تا توپ بستن مجلس برپا می بودند.

دور روزنامه دیگر

در انتها 9 ماهه نخست، در میان دیگر روزنامه ها، 2 روزنامه آبرومندی هم در تهران پدید آمد که یکی از آنها حبل المتین تهران و دیگری صور اسرافیل بود.

حبل المتین را سید حسن کاشانی برادر مویدالاسلام بنیاد نهاد و خود شاخه ای از حبل المتین کلکته شمرده می شد.

چون نخستین روزنامه روزانه در ایران می بود و با کاغذ خوب به چاپ می رسید و آنگاه گفتارهای آن را شیخ یحیی کاشانی که هم نویسنده خوب می بود و هم آگاهی بیشتر از دیگران می داشت، می نوشت، ارجی در میان مردم پیدا کرد و تا زمان توپ بستن مجلس همچنان پیش رفت…

اما صور اسرافیل، آن را میرزا قاسمخان تبریزی و میرزا جهانگیرخان شیرازی بنیاد نهادند و میرزا علی اکبر خان قزوینی (دهخدا) یکی از نویسندگان او بود. این روزنامه هم با کاغذ و حروف خوب چاپ می شد … و تا زمان توپ بستن مجلس برپا می بود.

در این روزنامه یک بخش شوخی آمیزی زیر عنوان چرند و پرند نوشته می شد که دهخدا آن را می نوشت و از این رو صوراسرافیل به ملانصرالدین و آذربایجان مانندگی پیدا می کرد. خوانندگان به این بخش بیشتر رو می آورند و انگیزه رواج روزنامه بیش از همه، این بخش می بود… .

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا