پرده برداری از راز سازه های آبی دوران هخامنشی - مهسان بلاگ

کرمی با بیان این که دشت های پاسارگاد، مرغاب، خرمبید و کمین بیشترین تعداد سامانه های آبی مربوط به هخامنشیان را در خود جا داده است، گفت: استفاده از ظرفیت آبی رودخانه پلوار، کنترل سیلاب های فصلی، جلوگیری از طغیان رودخانه و ذخیره سازی آب برای مصرف در ماه های گرم و خشک، از اهداف اجرا سازه های آبی در آن دوران بوده است.

این کارشناس باستانشناسی تاکید دارد که تکنیک ها و روش های استفاده شده برای ساخت سدها و کانال ها هوشمندانه و در چهارچوب یک برنامه ریزی علمی و با مهندسی دقیق بوده و می توان رد تکنیک های استفاده شده در ساخت بناهای پاسارگاد را در برخی سدها مشاهده کرد؛ مثلا در سازه های سنگی سد چمبیان (شهیدآباد) و سد بستان خانی دیدگان، از بلوک های سنگی تراش خورده چهارگوش به صورت خشکه چین و بست های فلزی دُم چلچله ای، استفاده شده است.

او در ادامه تشریح چگونگی ساخت این سازه های آبی، گفت: پیکره اصلی سدها نیز منسجم و با هسته خاک رس ایجاد و برای استحکام و پایداری آن ها از لاشه سنگ های طبیعی برای پوشش تمامی سطح هسته استفاده شده است. روشی که امروزه نیز در ساخت بسیاری از سدهای خاکی به کار گرفته می گردد.

کرمی با بیان این که آبراه ها و شبکه های انتقال آب نیز بخش دیگری از مهندسی مدیریت آب در منطقه محسوب می گردد که طراحی آن به شکلی بوده که آب را به دورترین نقطه ممکن برساند، گفت: در این راه حجم بسیار زیادی از تپه ماهوری ها برداشت شده، بخش های مختلفی از صخره ها در مسیرهای کوهستانی برش خورده و در زمین های هموار میزان زیادی خاکبرداری شده تا نتیجه این کار عظیم، همانی باشد که در اندیشه طراحان و مجریان این سیستم بوده است، یعنی بهره مندی همه مناطق مرتبط با پایتخت هخامنشی پاسارگاد از آب.

سد بستان خانی الگو سدسازی دوران ایران باستان

سرپرست تیم کاوش سد هخامنشی بستان خانی دیدگان در مورد این سازه آبی نیز بیان نمود: این سد عظیمترین و مهمترین سد تاریخی منطقه و دارای ارزش و اعتبار بسیار زیادی از لحاظ قدمت، تکنیک ساخت و کاربری است و در واقع شناسنامه و الگو سدسازی در گستره سرزمین ایران باستان محسوب می گردد؛ شوربختانه این سد در سال های اخیر در دو مرحله مورد تجاوز و تخریب سودجویان و حفاران غیرمجاز قرار گرفته و آسیب های زیادی به آن وارد شده است.

کرمی در رابطه با اجرایی شدن عملیات حفاظت، بازسازی و ساماندهی پس از این کاوش، گفت: با توجه به اهمیت و اعتبار این اثر تاریخی و لزوم شناخت و مطالعه آن از تاریخ 25 شهریور سال جاری کاوش باستان شناسی در قسمت هایی از این سد شروع شده است و امید می رود دانش و آگاهی ما در زمینه های مختلف در ارتباط با سد بستان خانی افزایش یابد و همچنین بتوانیم پس از کاوش عملیات حفاظت و بازسازی و ساماندهی این سد را اجرایی کنیم.

سرپرست کاوش سد بستان خانی دیدگان از شناسایی ساختار جدید معماری در این سازه آبی اطلاع داد و گفت: در ادامه کاوش باستان شناسی سد هخامنشی بستان خانی دیدگان چند ساختار معماری که در ساخت آنها بلوک های چهارگوش تراش خورده به کار رفته شناسایی شده و مطالعات و آنالیز در ارتباط با نقشه و کارکرد آنها در خال انجام است.

حمیدرضا کرمی با تاکید بر ویژگی های منحصربه فرد این سد را از شاخص ترین سازه های آبی تاریخی دانست و گفت: سد بستان خانی دیدگان با بلندای تاج 21 متر، درازای 170 متر و پهنای 70 متر در کف دره عظیمترین سد دوران هخامنشی در سرزمین ایران به شمار می آید که گسترده دریاچه آن نزدیک به 200 هکتار می رسیده است.

وی در مورد برنامه های آینده پایگاه میراث جهانی پاسارگاد، گفت: برنامه ما این است که کاوش ها در سد بستان خانی ادامه یابد تا بتوانیم ساختارهای معماری آن را شناسایی کنیم و پس از آن کار بازسازی و ساماندهی سد را شروع کنیم.

ایسنا نوشت، کرمی با اشاره به لزوم ایجاد شرایط حضور پژوهشگران و گردشگران در این منطقه تاریخی گفت: امیدواریم این اثر بی همتا به همراه دیگر سازه های آبی هخامنشی که شاهکار مدیریت و مهندسی آب به شمار می رود از سوی مسئولین مورد توجه قرار گیرد تا ضمن انجام مطالعات و افزایش دانش در این زمینه، بتوانیم این مجموعه ارزشمند را حفاظت و نگهداری نموده و زمینه بازدید علاقه مندان، پژوهشگران و گردشگران را از این مجموعه ارزشمند فراهم کنیم.

مجله صادق ویلا: مجله صادق ویلا | آموزش چاپ و طراحی گرافیکی، موشن گرافیک

اخبار ورزشی: اخبار ورزشی، مجله خبری و تحلیلی ورزش ایران و جهان